Η αμερικανική χρηματιστηριακή εταιρεία MF Global υπό την καθοδήγηση του Τζον Κορζάιν κατέρρευσε. Eκατοντάδες εκατομμύρια δολάρια από τους λογαριασμούς των πελατών της, τους οποίους δεν διαχώριζε από τους δικούς της, “εξανεμίστηκαν” και ο Τζον Κορζάιν παραιτήθηκε. Οι αρμόδιες αρχές των ΗΠΑ θεωρούν ότι με τη “μέθοδο” αυτή ο Τζον Κορζάιν αγνόησε τον θεμέλιο λίθο της προστασίας των επενδυτών, ενώ διερευνούν και εάν παραπλάνησε τους επενδυτές του, όταν η μετοχή της MF Global βυθιζόταν.
Σύμφωνα με την Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς των ΗΠΑ πρόκειται για την όγδοη μεγαλύτερη χρεοκοπία επιχείρησης με βάση το ενεργητικό της στη χώρα και τη μεγαλύτερη μεταξύ χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων μετά τη Lehman Brothers το 2008. Ωστόσο, αν και οι επιπτώσεις θα είναι δριμείες για τους 2.870 εργαζομένους της MF Global, ο ευρύτερος αντίκτυπος θα είναι πολύ μικρότερος από εκείνον της Lehman. Λόγου χάριν, όταν στις αρχές της εβδομάδας ο Τζον Κορζάιν ζήτησε την υπαγωγή της εταιρείας του σε καθεστώς προστασίας έναντι των πιστωτών της, η εφημερίδα Financial Times επισήμανε πως προκλήθηκε αναταραχή στο χρηματιστήριο εμπορευμάτων του Σικάγου
Η MF Global ήταν ο μεγαλύτερος εκκαθαριστής στην αγορά αυτή, αλλά, όπως τονίζει η εφημερίδα, είναι περιορισμένες οι ενδείξεις προβλημάτων ρευστότητας. Είχε ενεργητικό 41 δισ. δολαρίων και οφειλές 39,7 δισ. δολαρίων. Η MF Global θεωρείται το πρώτο θύμα στο έδαφος των ΗΠΑ εξαιτίας της μεγάλης της έκθεσης σε ομόλογα του Βελγίου, της Ιρλανδίας, της Ισπανίας και της Πορτογαλίας – φημολογείται ότι διατηρούσε και ελληνικά ομόλογα, αν και η ίδια το διαψεύδει.
Ενόσω η κρίση χρέους στην Ευρωζώνη επιδεινωνόταν, αναλυτές και επενδυτές έκρουαν τον κώδωνα του κινδύνου. Ο Τζον Κορζάιν είχε ο ίδιος στοιχηματίσει στα προαναφερθέντα ομόλογα κεφάλαια 6,3 δισ. δολαρίων το τελευταίο τρίμηνο. Μέχρι πριν από μία εβδομάδα διατεινόταν ότι, παρά τις πρωτοφανείς ζημίες του δευτέρου τριμήνου του οικονομικού 2011-2012 ύψους 186 εκατ. δολ. και την έκθεση στο ευρωπαϊκό χρέος, θα κατορθώσει να κλείσει θετικά το τρέχον έτος.
Ο Τζον Κορζάιν, ο οποίος ανέλαβε το πηδάλιο της MF Global στις αρχές του 2010, είχε στόχο να τη μεταμορφώσει σε μικρή Goldman Sachs – ανάλογα “οράματα” για τις δικές τους εταιρείες είχαν και άλλοι πρώην υψηλόβαθμοι της Goldman Sachs, όταν ανεξαρτητοποιήθηκαν από αυτήν. Ο κ. Κορζάιν, ο οποίος διετέλεσε γερουσιαστής, κυβερνήτης του Νιου Τζέρσεϊ και ήταν αποδοτικός στην εξεύρεση κεφαλαίων για την προεκλογική εκστρατεία του νυν Αμερικανού προέδρου, υπηρέτησε την Goldman Sachs επί 25 χρόνια. Εκεί οικοδόμησε έναν σθεναρό βραχίονα επενδυτικής τραπεζικής σε αμερικανικά ομόλογα. Η συνταγή αυτή, όμως, δεν απέδωσε στη MF Global. Στις αρχές Νοεμβρίου, οι οίκοι αξιολόγησης Moody’s, Standard & Poor’s και Fitch την υποβάθμισαν στην κατηγορία των “σκουπιδιών” εξαιτίας της υπερβολικής της έκθεσης σε ευρωπαϊκά ομόλογα, τα οποία χρηματοδότησε με εκτεταμένο δανεισμό.
Οι μετοχές της καταβαραθρώθηκαν και ο Τζον Κορζάιν αναζήτησε αγοραστή. Αποτάθηκε σε σχεδόν όλες τις χρηματιστηριακές εταιρείες της Γουόλ Στριτ, προσβλέποντας στο ότι, εάν καταφέρει να πουλήσει περιουσιακά στοιχεία της, ίσως κατορθώσει να διασώσει την εταιρεία του. Το βράδυ της περασμένης Κυριακής υπέγραφε συμφωνία με την επίσης χρηματιστηριακή Interactive Brokers. Αυτή όμως δεν τελεσφόρησε, καθώς τα στελέχη της τελευταίας εντόπισαν διαφυγόντα κεφάλαια από τους λογαριασμούς πελατών της MF Global.
Τα όσα έλειπαν ανέρχονται σε 633 εκατ. δολάρια, σύμφωνα με ανεπίσημες πηγές. Οι αρμόδιες ομοσπονδιακές αρχές των ΗΠΑ διεξάγουν εξονυχιστική έρευνα, ώστε να διαπιστώσουν αν η MF Global χρησιμοποίησε τα κεφάλαια αυτά, που ανήκουν σε ιδιώτες πελάτες της, προκειμένου να αποφύγει την πτώχευση. Η εταιρεία παραδέχθηκε ότι χρησιμοποίησε κεφάλαια της πελατείας της, χωρίς να έχει γίνει ακόμα γνωστός ο προορισμός τους. Ο Κρεγκ Ντόνοϊ, επικεφαλής του CME Group, το οποίο διαχειρίζεται το χρηματιστήριο εμπορευμάτων του Σικάγου, επισήμανε πως με την τακτική της αυτή η χρηματιστηριακή εταιρεία παραβίασε τους κανόνες. Σύμφωνα με το ρυθμιστικό πλαίσιο, οι επενδυτικές/χρηματιστηριακές εταιρείες οφείλουν να διατηρούν τα χρήματα των πελατών τους σε ξεχωριστό λογαριασμό, ούτως ώστε να είναι ευκολότερη η αποζημίωση των τελευταίων σε περίπτωση χρεοκοπίας.
Αξίζει να αναφερθεί ότι μεταξύ των πελατών της συγκαταλέγονται και πολλοί Ελληνες, οι οποίοι είχαν τοποθετήσεις στο χρηματιστήριο της Νέας Υόρκης. Πλέον, η ΜF Global ενδέχεται να αντιμετωπίσει κατηγορίες και κυρώσεις για κατάχρηση. Εντούτοις, ο ίδιος ο Τζον Κορζάιν ίσως φανεί τυχερός. Εάν η εταιρεία βρει αγοραστή και δεν κλείσει, πιθανώς να αποκομίσει από τις τοποθετήσεις του περί τα 12 εκατ. δολάρια. Αρκεί, βέβαια, να μην αποδειχθεί ότι έχει αναμειχθεί σε αξιόποινες πράξεις…
Ο Τζον Κορζάιν, ο οποίος μεταξύ άλλων είχε δει το όνομά του να αναφέρεται ως εκείνο του διαδόχου του Τίμοθι Γκάιτνερ για το υπουργείο Οικονομικών των ΗΠΑ, αποχώρησε βιαίως από τη θέση του πρώτου τη τάξει εταίρου της Goldman Sachs το 1999. Το “πραξικόπημα” διοργανώθηκε από υψηλόβαθμα στελέχη, μεταξύ των οποίων και ο Χένρι Πόλσον, ο μετέπειτα υπουργός Οικονομικών των ΗΠΑ. Αργότερα μέσα στη δεκαετία που ακολούθησε, υπέστη μία ακόμα ήττα. Aποπειράθηκε να επανεκλεγεί κυβερνήτης του Νιου Τζέρσεϊ για δεύτερη φορά, αλλά εις μάτην. Οι ψηφοφόροι τον είχαν αρχικά επιλέξει, πιστεύοντας πως με την εμπειρία του στα τραπεζικά θα μπορούσε να “νοικοκυρέψει” και τα οικονομικά της πολιτείας.
Ως αποτέλεσμα, επέστρεψε από την πολιτική πίσω στη Γουόλ Στριτ. Ανέλαβε τη MF Global, επιδιώκοντας να εφαρμόσει το μοντέλο της Goldman Sachs και να αποκαταστήσει τη φήμη του. Οπως επισημαίνουν όμως αναλυτές στο Bloomberg, το μοντέλο αυτό δύσκολα αντιγράφεται. Μάλιστα, αρκετοί πρώην άνθρωποι της Goldman απέτυχαν όταν αυτονομήθηκαν και δημιούργησαν τους δικούς τους οίκους ή διοίκησαν άλλους. Ο πρώην γενικός οικονομικός διευθυντής της, λόγου χάριν, Τζον Τέιν, ανέλαβε τη Merrill Lynch. Λόγω ογκωδών ζημιών εκδιώχθηκε, ενώ η εταιρεία ετέθη τελικά προς πώληση στο ξέσπασμα της χρηματοπιστωτικής κρίσης.
Ο Τζον Κορζάιν, τώρα, είχε μέχρι τέλους επενδύσει πολλά στα κρατικά ομόλογα της Ευρωζώνης. Ηδη τον Σεπτέμβριο οι αρμόδιες ομοσπονδιακές αρχές τον είχαν προειδοποιήσει για υπερτιμολόγησή τους. Ο πρώην κυβερνήτης του Νιου Τζέρσεϊ “στοιχημάτισε πως η Ε.Ε. θα έσπευδε να διασώσει τις προβληματικές χώρες και θα απέτρεπε την πτώχευση”, όπως τόνισε στους NYT ο Αζάμ Αχμεντ. Ο χρόνος αποδείχθηκε όμως εχθρός του. Προτού δει τη διάσωση, οι αναλυτές υποβάθμισαν τη μετοχή της εταιρείας του, κλονίζοντας την επενδυτική εμπιστοσύνη και “εξαφανίζοντας” εκατομμύρια δολάρια κεφαλαιοποίησης.
Δημοσιεύθηκε στην Καθημερινή, 4.11.2011
Η Κατερίνα Καπερναράκου είναι δημοσιογράφος, παρακολουθεί το διεθνές οικονομικό ρεπορτάζ στην εφημερίδα “Καθημερινή”. Διατηρεί εβδομαδαιαία σαββατιάτικη στήλη με τα πρόσωπα της εβδομάδας. Εχει εργαστεί ως παραγωγός και δημοσιογράφος σε ιδιωτικούς και κρατικούς Ρ/Σ και την Ελληνική Υπηρεσία του BBC. Συνεργάζεται με οικονομικά έντυπα και περιοδικά ποικίλης ύλης. Διετέλεσε πρόεδρος του Ελληνικού Τμήματος της Δ. Αμνηστίας.